Drachtbegeleiding

De ovariële cyclus van de merrie.

De merrie heeft een poly-oestrische seizoensgebonden ovariële activiteit. Dat betekend dat uw merrie meerdere cyclussen heeft per jaar en dat de meeste merries niet hengstig worden gedurende de wintermaanden. Wanneer de dagen langer worden en de temperatuur buiten begint te stijgen, start er een hormonaal aangestuurd proces. Via verschillende stofjes in de hersenen worden de eierstokken aangestuurd om follikels te laten groeien. Hierdoor wordt uw merrie in de zomer elke 21 dagen hengstig. Door verschillende externe factoren kan de duur van de hengstigheid sterk variëren (van 2 tot 12 dagen). Tijdens het hoogseizoen, juni en juli, duurt de hengstigheid bij de meeste merries gemiddeld 5 dagen. Ongeveer 24 uur voor het einde van de hengstigheid vindt de ovulatie of eisprong plaats. Op dat moment is de kans dat uw merrie bevrucht wordt na een dekking of inseminatie het grootst.

Het echografisch onderzoek

Met behulp van een echo kunnen we de cyclus van uw merrie opvolgen. Tijdens het scannen letten we op de grootte van de follikels, op het uitzicht van de baarmoeder en op het aanvoelen van de baarmoeder en de baarmoedermond. Hierdoor krijgen we een goed beeld van de hengstigheid van uw merrie en kunnen we de best mogelijke schatting maken om op het ideale moment te dekken of te insemineren. Binnen 2 dagen na de dekking of inseminatie wordt uw merrie nogmaals gescand om te kijken of de follikel geovuleerd is of “af” is gegaan. Wanneer dit niet het geval is, moet uw merrie nogmaals gedekt of geïnsemineerd worden. Nadat uw merrie gedekt of geïnsemineerd is én de follikel is geovuleerd, kijken we of de baarmoeder vrij van vocht of “schoon” is.Als alles goed gekeurd wordt, is de baarmoeder optimaal om de bevruchte eicel te ontvangen. Helaas raken niet alle merries even gemakkelijk “vol”. De oorzaak hiervan zou kunnen zijn dat uw merrie lucht aanzuigt of een baarmoederontsteking heeft. Met goede diergeneeskundige zorg kunnen we er voor zorgen dat ook deze merries drachtig kunnen worden. Vanaf 16 dagen na de ovulatie kunnen we controleren of uw merrie drachtig is. Er is dan enkel een vruchtblaas te zien. Vanaf dag 28 kunnen we ook de hartslag van het embryo in beeld brengen. De opvolging van uw merrie na dekking of inseminatie is van groot belang. Op die manier kunnen we controleren of het embryo er nog zit en of het een hartslag heeft. Ook kunnen we controleren op een eventuele ongewenste tweelingdracht.

Geboorte van het veulen

De normale drachtduur bij een merrie is 320 tot 350 dagen, met een gemiddelde van 330 dagen. De geboorte van het veulen is nabij wanneer de uier van de merrie begint te zwellen. Dit kan reeds een maand vóór de geboorte worden waargenomen. De uier zwelt vooral ’s morgens en neemt door beweging gedurende de dag weer af in volume. Uiteindelijk zal de uier permanent gezwollen zijn en zal de merrie beginnen te “kegelen” dit betekend dat er gestold secreet aan de tepel blijft hangen. Wanneer de merrie onrustig wordt, koliekachtige symptomen en zweten begint te vertonen, is de start van de geboorte aangebroken.

Een geboorte bestaat uit een ontsluitingsfase, een uitdrijvingsfase en een nageboortefase. Bij de merrie verloopt het hele geboorteproces zeer vlot. De ontsluitingsfase duurt gemiddeld 1 à 2 uur. Eerst zal de waterblaas breken, dit gebeurt veelal in de vagina. Tijdens de uitdrijvingsfase wordt het veulen meestal binnen de 10 tot 30 minuten na het breken van de waterblaas geboren, sommige zelfs binnen de 5 minuten. Nadien start de nageboortefase. 15 tot 30 minuten na het veulen volgt de placenta. Controleer de afgekomen placenta of deze volledig is en of er geen scheuren in voorkomen of stukken ontbreken. Wanneer de placenta na 3 uur nog niet afgedreven is, spreken we van retentio secundinarum. Dit betekend dat de placenta niet (tijdig) afkomt. Als dit het geval is bij uw merrie is het noodzakelijk de dierenarts erbij te roepen. Ga er NIET zelf aan proberen te trekken, dit kan veel schade aanrichten! Het is van groot belang dat de placenta er in één stuk afkomt en er niets achterblijft in een van de baarmoederhoornen. Er ontstaat dan een endometritis of baarmoederontsteking met mogelijk kans op hoefbevangenheid. Tijdens het wachten op de dierenarts mag u, zonder eraan te trekken, de placenta opknopen zodat uw merrie er niet op kan staan.

Paardendierenarts Hilde Schillings heeft ervaring in het zorgvuldig verwijderen van placenta’s van mini-shetlands tot Shire Horses.

Zij is 24/24 en 7/7 bereikbaar en helpt u graag verder.

U kunt haar bereiken op het nummer

+31 6 41 20 71 77

Onderstaand een mooie animatie, gemaakt door de afdeling verloskunde van de Unversiteit van Gent, over de geboorte van een veulen.